Relaxen op Bali

Voor ons midden in de nacht (2u30) komen we aan op Bali. Jasper heeft lekker geslapen in het vliegtuig en wordt pas bij de landing wakker. We gingen zo vol in de remmen, dat we naar voren schoven op onze stoelen (tenzij je klem zat tussen de stoelen. Ook zo fijn, dan kreeg je de knieen van je achterbuur in je rug). Eerst door de douane, waar we al weer lange rijen zagen. Na 2x naar een andere rij te zijn doorverwezen, mochten we uiteindelijk naar de rij ‘met kinderen’. Netjes ingevulde briefje laten zien, waar we alleen wat vragen over de medicijnen moesten beantwoorden. Vingerafdrukken achterlaten, weer stempels, en door naar de bagageband. Daar was het een tijdje wachten op de bagage. 1 van de eersten met inchecken, 1 van de laatsten met bagage?
In de rij om te pinnen (je loopt als miljonair weg (E1 is ca 15000 roepia)), en op zoek naar onze chauffeur. Zelfs ’s nachts is het hier nog drukkend warm.. Gelukkig zijn we al wat gewend van Australie. De chauffeur brengt ons in een klein uurtje naar onze villa in een buitenwijk van DenPasar. In the middle of nowhere stopt de beste man (die ook maar zijn vrouw heeft meegenomen, vast gezellig maar niet handig, want daardoor passen we alleen door te stapelen met onze bagage in zijn auto (maar we hebben ook in een klein fiatje in Buenos Aires gezeten, dus dit lukt dan ook wel)). Daar worden we opgehaald door een golfkarretje en na 2 minuten rijden mogen we weer uitstappen. We lopen langs een paar tempels, de 1 nog mooier dan de ander, krijgen nog een welkomstdrankje en dan mogen we naar onze villa. Het is intussen 4u30, dus eerst maar naar bed.
Na een prima, maar korte nacht (Mila en Jasper doen niet aan uitslapen), kunnen we eindelijk zien waar we terechtgekomen zijn. Een mooie villa, met uitzicht op de rijstvelden, en tussen de tempels. In totaal zijn er maar 8 villa’s en op 1 na, zijn ze leeg. Na het ontbijt vragen we of we de tempels mogen zien, en de eigenaar neemt ons mee, naar het tempelproject waar ze al 4 jaar mee bezig zijn. Er staan meerdere kleinere en grotere tempels en 17 man zijn 7 dagen in de week bezig, om hele gedetailleerde beelden, bloemen, versieringen etc in steen uit te hakken. De Indonesische versie van monnikenwerk…
We kunnen erop uit met scooters, maar we hebben het verkeer vannacht gezien, en dat trekt ons helemaal niet. Het wordt een dagje zwemmen, luieren, slapen, spelletjes en lezen.
Het avondeten kunnen we ook gewoon bij de villa eten, dus we komen vandaag niet buiten de toegangspoort.

Peter gaat vanavond terug naar Nederland voor ruim een week. Dus laatste spullen in de tas, controleren of alles wat we niet meer nodig denken te hebben, echt mee is, en op naar het ontbijt. We hebben geleerd van het ontbijt gisteren, en bestellen allemaal gelijk maar 2 (of meer) gerechten. 
Om 11uur worden we opgehaald door de chauffeur van het vliegveld. Hij wilde ons wel een dagje chauffeuren langs wat bezienswaardigheden om ons dan uiteindelijk bij het vliegveld af te zetten (en te wachten, zodat Jasper, Mila en Sandra ook weer terug kunnen).
De eerste stop is bij een zonsopgangtempel Pura Segara. Het is wat vervallen en heeft nodig een opknapbeurt nodig, maar dat vinden wij het mooie er aan! Hier komen geen toeristen, alleen de locals. En dat merken we, als wij opeens de bezienswaardigheid worden. 2 jonge mensen die bij een oude wijze man om raad komen, hebben weinig oor meer voor het wijze woord, maar houden ons heel goed in de gaten. En ook andere mensen die offerschaaltjes komen maken leggen hun werk neer, om ons eens goed te bekijken.
Daarna wordt het een lange rit naar Garuda Wisnu Kencana Cultural Park. Een enorm toeristisch park, waar de bussen op het parkeerterrein staan. Met een klein busje wordt je naar de ingang gebracht, kaartjes kopen (opeens is Jasper ipv bijna 1m20 nog geen 1m10 blijkbaar, want we hoeven voor hem niet te betalen). Het park is al 25 jaar in ontwikkeling en je loopt dan ook nog door stukken ‘niets’. Het is nog lang geen 1 geheel. 
We lopen langs vele winkeltjes en restaurantjes richting de eerste bezienswaardigheid, een groot adelaarsbeeld van Garuda. Inclusief nest met eieren. Door naar het 2de beeld, dat van Wisnu. Wisnu is de beschermer van het universum en hij rijdt op Garuda, die staat voor loyaliteit en toewijding. Het huidige hoogtepunt is dan ook een beeld van Wisnu, rijdend op Garuda. Een beeld van ruim 120 meter hoog en 64 meter breed. Wel een beetje valsspelen, want er staat ook nog een enorme sokkel onder. Met dit beeld wedijveren ze met grote beelden in de wereld, zoals in China, India en het vrijheidsbeeld van USA.
Daarna terug naar de auto, en op naar Uluwatu, een tempel aan het water. We worden gewaarschuwd voor de apen, dus brillen en petten laten we in de auto. Nog een sarong voor Peter, Mila en Sandra en dan naar de tempel. Bij de tempel zelf kun je niet komen, maar er is wel een mooie wandelroute langs de kliffen en aan het einde heb je mooi uitzicht op de tempel zelf. Langs deze route zitten overigens ook de nodige apen. 1 zit heel rustig op een hekje, totdat we opeens gegil horen. Een toerist is haar zonnebril kwijt, daar zit de aap nu mee in zijn handen. Een andere toerist haalt een zakje met eten uit haar tas, geeft dat aan de aap, en krijgt de bril terug. Tja, zo houd je dit gedrag wel in stand… Langs de wandelroute zien we ook de voederplaats van de apen, maar op wat bananen na, is er weinig van gegeten.
Op tijd zijn we op het vliegveld. Bagage afleveren is helaas niet mogelijk, want dat is hier achter de security. Wat daar de logica van is??? Eerst maar even eten met z’n 4-en, er is nog genoeg tijd. 
Papa gedag zeggen gaat overigens op 2 manieren: 1 is in tranen en kan papa niet loslaten, de ander heeft net tijd om een kus te geven en duwt papa richting de security. 
Rond 20uur zijn we weer bij onze villa. Douchen en lekker slapen.

Dat lekker slapen is niet zo goed gelukt. Jasper had vannacht buikpijn en heeft de hele nacht gespuugd. Tegen de ochtend is zijn maag weer rustig en kunnen we nog net wat uurtjes slapen. Snel ontbijten, want om 10uur staat de taxi voor om ons naar Lovina te brengen. Het is ‘maar’ 90km, maar er staat minimaal 3 uur voor. De route er naar toe verveelt niet: rijstvelden, bergen, kleine dorpjes, … Net voordat we een tussenstop maken bij Pura Ulun Danau Beratan Bedugul, een tempel op een eilandje in een groot meer, valt Jasper in slaap. Toch maar wakker maken en benen strekken. We lopen een rondje door het park, en daarna het laatste stuk van de reis. Mila voelt zich intussen ook niet meer lekker, door alle bochtige weggetjes. 
Rond 14uur komen we bij ons volgende verblijf aan, een homestay in Lovina. Advies van wereldreizende vrienden. We worden hartelijk ontvangen met een welkomstdrankje en Jasper gaat daarna naar bed om te hangen. Een middagje hangen in de drukkende warmte. Nog wat spelletjes spelen en dan lekker eten. Een rijsttafel voor 2 personen, waar we nog 3 dagen van kunnen eten.  We maken nog maar geen plannen voor morgen, we weten niet hoe hij zich morgen voelt…

Een nacht met hoge koorts en wat ijlen, maar ’s morgens is Jasper weer redelijk fit. Wel moe.. Om 7 uur zit hij al met lego te bouwen, maar verder heeft hij nergens zin in of puf voor. Ook het eten wil nog niet zo. Hopelijk later vandaag naar de singsing-watervallen, die hier vlakbij zijn. Maar het wordt wederom een dagje hangen. ’s Middags een creatief momentje, 2 uurtjes zwemmen en dan is het alweer op voor hem. Morgen gaan we er wel  op uit, al is het maar een uurtje. Hoe weten we nog niet, want met z’n 3-en op een scooter ziet Sandra niet zitten. 

Het eerste wat Jasper zegt als hij wakker wordt, is ‘ik voel me een stuk beter, mama’. Mooi, dan kunnen we op pad! Na het ontbijt, pakken we onze zwemspullen, veel water en lopen we richting de Singsing-watervallen. We lopen langs de weg, wat best spannend is. De weg is vol bochten, smal en er rijden genoeg brommers en scooters op het midden van de weg. Na een paar minuten komen we bij het bordje en slaan we rechtsaf. Er is vaag iets van een pad door de bosjes. De navigatie zegt dat we op de goede weg zitten, dus gaan we door. Het wordt steeds dichter begroeid, hier is al lang niet meer gelopen. Als we net gaan twijfelen of we nog wel door moeten, gaan zowel Mila als Jasper tegelijk schreeuwen. Mila zit vast in een ‘wacht een minuutje’-plant (deze plant haakt zich aan je kleren vast en als je rustig blijft staan, laat hij na circa een minuutje weer los), en Jasper is gebeten door een rode mier. Met geen mogelijkheid willen ze nog doorlopen. Dan maar weer terug… Bij een klein winkeltje halen we voor veel te veel geld een fles water en een fles sprite. Beide moeten we lachen, zij omdat zij ons heel veel heeft laten betalen, wij omdat wij voor ons doen heel weinig hebben betaald.
Eenmaal terug duiken we gelijk in het zwembad en zwemmen we voor een tijdje. Verder weer een relaxt middagje met lezen, tekenen, filmpje. Aan het einde van de middag gaan we naar het lokale pretpark. Denk dan aan een vaste kermis. We hebben een uurtje de tijd, want de chauffeur heeft nog een andere afspraak vanavond. Lijkt me prima. We zijn bijna de enigen in het park, ze kunnen overal gelijk in. Een groot vliegtuig waar ze in kunnen kijken (alsof ze nog nooit in een vliegtuig hebben gezeten (al zijn er genoeg kinderen hier die nog nooit in een vliegtuig hebben gezeten, maar zij hebben ook niet het geld om naar het park te gaan)), botsautootjes, achtbaantje, draaimolentje, monorail, dat soort dingen. Na een uurtje hebben ze alles gedaan wat ze willen doen, en gaan we weer terug. Eten, douchen en lekker slapen. 

De wekker staat vroeg, we gaan snorkelen vandaag. Om 8uur worden we opgehaald en naar Lovina gebracht. Spullen passen, betalen, en dan wachten, heel lang wachten. Er moeten nog meer mensen komen en dan kunnen we met 1 busje op pad. We gaan rondkijken in Lovina, en lopen een winkeltje binnen. Mila en Jasper willen gelijk weer naar buiten, ze vinden de dame die er werkt eng. Toegegeven, ze is niet de knapste met een dikke moedervlek op haar neus. De andere dame ziet letterlijk groen, maar dat kan van een hindoestaans ritueel oid zijn. Als ze al te opdringerig worden, en de hoofdprijs vragen voor een rok, die Mila en Jasper niet eens mooi vinden, gaan we weer naar buiten. Opeens kan het wel voor mijn prijs, maar nu hoeft het niet meer.
We lopen richting het strand, waar we worden belaagd voor dolfijnentoers en kettingen. Lovina is o.a. bekend om de dolfijnen die hier ’s morgens komen zwemmen en eten, maar dan moet je om 6uur op. Reactie Mila en Jasper: we hebben wel genoeg dolfijnen gezien mama, we slapen liever wat langer.
We lopen nog een ander winkeltje binnen, waar Sandra een zomerse harembroek heeft gezien. Perfect bij dit weer en tegen de muggen. Jasper ziet nog een leuk hemd en dan begint het onderhandelen. Ze begint met 250000 roepia. Als Sandra 200000 zegt en dat bod wordt gelijk geaccepteerd, weet je dat je alsnog teveel betaalt. Maar Sandra is tevreden, Jasper is blij met zijn shirt en die dame lacht in haar vuistje .
Rond half 10 komen eindelijk de andere mensen aan. Hetzelfde ritueel en dan moeten we opeens met grote haast het busje in en gaan we op pad. Jasper en Mila mogen bij de chauffeur voorin zitten. Eigenlijk wel prima, kunnen ze niet wagenziek worden, ware het niet, dat er geen gordels zijn. En als ze er zijn, werken ze niet. Goed blijven zitten dan maar en vooral oppassen en hopen dat de chauffeur kan rijden. Aan aandacht heeft in ieder geval Jasper geen gebrek. 
Na ruim 1.5uur rijden, zijn we eindelijk bij het nationale park Menjangan. Spullen uit de auto op de boot en ook wij moeten de boot in. Nog 20 minuutjes varen en dan zijn we bij het eiland. Snorkelen is dit keer vanaf het strand. We pakken onze spullen en moeten vervolgens nog een tijdje wachten op de flippers en reddingsvest en duikbril voor Jasper. Ze zijn niet zo snel.
Eenmaal alle spullen, zijn we ook zo weg. Nog geen meter vanaf het strand begint het ohh en ahhh al. Koraal, visjes en ook grotere vissen en oppassen, zee-egels. We gaan nog een stuk verder de oceaan op, en de vissen worden kleurrijker, groter en ook talrijker. Jasper verslikt zich, als hij ook nog een maanvis zit: ‘die zit ook in Nemo!’. Trompetvisjes, oesters, regenboogvissen… Iets meer de oceaan op, gaat het opeens steil omlaag en zie je nog grotere vissen en ook zeesterren. We blijven ons verbazen over deze schitterende onderwaterwereld.
Na een uur zijn we zoals afgesproken weer terug. We zijn te vroeg, de andere mensen hebben nog niet hun introductiesnorkelen gehad. Letterlijk aan het handje van de instructeur een beetje drijven. Sandra neemt 1 van de meisjes een klein stukje mee, nadat ze uitvoerig beloofd heeft, heel goed haar hand vast te houden. Het meisje weet niet wat ze ziet en wil nog wel een keer mee. Eenmaal terug is Jasper in paniek, hij wilde ook mee. Sorry vent, dat had mama niet goed begrepen.
Daarna een lunch, kipsandwiches waarbij je de kip moet zoeken tussen de groene (smerige!) boterhammen, en gebakken noodles. 
Na de lunch zouden we naar snorkelplek 2 gaan, maar onder het mom van: dat is te moeilijk voor de kinderen, blijven we op deze plek. Ze zijn zelf heel erg uit het schema gelopen, en eerst nog varen, en dan een uur snorkelen betekent veel te laat weer terug.
We balen kort, gelukkig van korte duur. Doordat het eb aan het worden is, is wat net nog heel diep lag, nu een stuk toegankelijker geworden. Dus meer en grotere vissen, koraal, blauwe, witte en oranje zeesterren, anemoon, te veel om op te noemen. Het feest is compleet als Mila ook nog nemo tussen het anemoon ontdekt. Misschien is dit wel mooier dan het Great Barrier Reef, al zullen mensen misschien zeggen dat we niet op de juiste plek geweest zijn. We hebben daar de 1ste keer ook veel mooie vissen gezien, maar niet zo mooi als hier.
Na een tijdje wordt Sandra aan haar arm meegenomen door 1 van de begeleiders. Misschien komt hij te hulp, omdat hij heeft gezien dat ik tegen kramp aan zit? Ik gebaar Mila en Jasper ook mee te komen, en in hoog tempo zwemt de gids richting de boot. Het snorkelen is afgelopen, we moeten terug. Het weer slaat om.. Het vaste land is al niet eens meer zichtbaar door de regenbui die er boven hangt. Als we allemaal op de boot zitten, gaan we in hoog tempo richting het vaste land. Het is intussen begonnen met regenen, heel hard regenen. Een korte bui gelukkig, zodat we ons in de buitendouches even af kunnen douchen en kunnen omkleden. Heel fijn als de omheining van bamboe gemaakt is, en deze niet overal even goed sluit…
Op de weg terug valt Jasper al na 10 minuten in slaap, en hij krijgt niets mee van de tussenstop bij een garage om de achterklep te maken (die sluit opeens niet meer), en nog 1 om wat boodschappen te doen. 
We hoeven niet mee naar Lovina, we worden gelijk thuis afgezet.
We mogen nog naar een Balinese ceremonie komen, Ker heeft ons uitgenodigd, maar we zijn te moe. Later horen we dat het tot 1uur geduurd heeft, een wijs besluit dus.

Een rustige ochtend. Het is veel te warm om iets te doen. Na het ontbijt regelen we dat we over een uur worden opgehaald om naar de Aling Aling watervallen te gaan. Voor Mila en Jasper dus nog een uurtje zwemmen…
Ker, de eigenaresse besluit met ons mee te gaan. Gezellig, en altijd makkelijk om een locaal iemand bij je te hebben. De rit naar de watervallen is niet echt bijzonder. 
De watervallen daarentegen wel! Je moet met een gids naar de watervallen en je mag er ook zwemmen, of voor de durfals vanaf glijden of van plateaus afspringen. Mila en Jasper kiezen voor het zwemmen, de rest vinden ze te spannend. Prima, niet iedereen is levensmoe en wil van 10meter hoogte in een waterval springen of ervan af glijden. 
Na een wandeling van ruim 10minuten door het woud, zijn we bij de eerste waterval, de twin-waterval. Zwemkleding aan, zwemvest aan en met de gids het water in. Alleen zwemmen is al best spannend, want er staat een sterke stroming naar de 2de waterval. Na een half uur lekker poedelen, drijven en zwemmen, gaan de zwemvesten weer uit en wandelen we in ruim 10min naar de laatste waterval. Aling Aling is 45 meter hoog en ontzettend mooi gelegen tussen hoge groene wanden. Jasper is er klaar mee, dus erg lang kunnen we er niet van genieten.
Een tussenstop bij een Minimarkt voor wat boodschapjes, zodat de maagjes weer wat gevuld zijn, en dan door naar de markt van Singaraja. Mila wil ook een harembroek en volgens Ker moet het daar wel lukken. Dit is de plek waar ook alle lokale mensen hun spullen halen en zullen de prijzen minder toeristisch zijn. Bij de markt moet je een onnavolgbaar gangenstelsel voorstellen, van max een meter breed (vaak smaller, want er worden ook spullen in de gangen neer gezet). Zodra we binnenkomen worden we al belaagd, en als Ker uitlegt wat we zoeken, komen ze uit heel veel hoeken en gaten met hele bijzondere broeken tevoorschijn. Nee, we willen geen broek van spijkerstof, joggingstof, andere zware stof, met hele bonte print of waar we als hele familie in kunnen en nog ruimte overhouden. Uiteindelijk vindt Mila een mooie blauwe broek, die ook nog eens past en goed geprijsd is. We gaan op zoek naar een tweede, want de komende maanden zal ze waarschijnlijk in deze broek wonen en hij moet toch ook wel eens in de was. 10min later zijn we de verkopers zat en stelt Ker voor naar Krisna te gaan. We laten het stuk van de markt met de huishoudspullen, het vlees, groenten en fruit links liggen en stappen weer in de auto. 
Nog een korte stop bij de apotheek voor ik-word-gek-van-de-jeuk-creme voor Mila (Calendula-zalf waar je hier 1.5x zoveel voor betaalt als in Nederland), want de tea tree oil gaat erg hard. Perfect spul overigens tegen de jeuk van welk bloedetend insect dan ook.
We zijn deze week al eerder bij Krisna geweest, na de kermis, maar toen slechts 2 minuten. Ker gaat met Mila op zoek naar een broek en Sandra probeert Jasper nog even bezig te houden. Het is maar goed dat Jasper later 3 papegaaien en geen vrouw wil, want geduld om te winkelen heeft hij niet. Mila vindt nog een harembroek en dan zijn we eindelijk klaar.

Tassen inpakken, ontbijten en wachten op de chauffeur. Dat wachten wordt ingevuld door een Balinese verkleedpartij. Mila krijgt als eerste Balinese kleding aan: een sarong en een mooi topje. Haar haar wordt in een wrong gedaan, een band om haar middel en daar staat een Balinese schone voor ons. Sandra krijgt vergelijkbare kleding aan en Jasper wordt een hoofddeksel opgezet (een gevouwen theedoek, volgens Jasper en Mila) en ook een sarong aangetrokken. We kunnen nog net een foto van Jasper maken, en dan heeft hij de kleren al weer uitgetrokken en is hij weer aan het spelen met zijn vriendje.
De chauffeur brengt ons in ruim 2 uur naar Ubud, waar we de komende nachten gaan verblijven. 1 tussenstop onderweg bij een aardbeienstalletje (alleen door weg te lopen kregen we een nette prijs), want in tempels hebben ze vandaag even geen trek. Om 13uur zijn we bij ons nieuwe verblijf, en om 13u05 liggen Jasper en Mila in het zwembad. Hhhmmm, en wanneer gaan we dan in Ubud kijken? Geen idee mama. Eigenlijk hebben ze ook wel gelijk, want het is weer vies warm. 
Aan het einde van de middag met papa en oma kletsen, eten (pizza en pasta!) en dan douchen en slapen.

Na een karig maar heerlijk hotelontbijt, aangevuld met boterhammen chocopasta, gaan we op pad naar het apenbos. Een wandeling van een klein kwartiertje, maar wel in drukkende warmte en over iets wat een weg heet. Net voor het apenbos zelf, zien we al de nodige makaken. Ze lopen over straat, klimmen in de lantaarnpalen, schommelen op de electriciteitsdraden en eten de offers voor de goden op. Dat de mensen die hier wonen hun ramen en deuren goed gesloten houden, snappen we ook, want er zitten ook wat apen op balkonhekjes. We twijfelen kort of we wel naar het bos gaan, we hebben nu al genoeg apen gezien, en soms is het ook best eng, want ze lopen echt naast je. Maar Jasper wil heel graag, dus kopen we kaartjes en gaan we naar binnen. We zouden ons geen zorgen hoeven te maken om tassen, brillen en petten. Bij de eerste paar apen roepen Mila en Jasper nog ‘kijk’, ‘daar’, en ‘nog een’, maar al snel zijn het er zoveel, dat ze niet meer weten waar ze moeten wijzen en het ook minder bijzonder wordt. We zien mama-apen met kleintjes aan de buik hangend, ruziemakende apen, etende apen, maar ook stelende apen. Er zit er 1 met een aansteker in de boom en een andere heeft een flesje water uit een tas of handen gehaald. We gaan toch maar extra op onze spulletjes letten.. Als Sandra de ‘deet’ uit haar tas wil halen (de muggen hadden Mila alweer gevonden), zit er snel een aap bij haar, en zodra ze de tas half los heeft, is hij al op haar rug geklommen. Ze hebben nog even ruzie om de ‘deet’ zelf, maar als Sandra echt niet los laat, laat de aap het maar zitten. Best wel gevaarlijk, maar ‘deet’ is puur gif.
We lopen nog een stuk door een minder toeristisch deel van het bos en komen daar bij aap Nelson. Aap Nelson is blind doordat hij heeft gevochten met andere apen. Hij woont nu in een ruime kooi. En bij gebrek aan vriendjes, zijn mensen zijn vriendjes geworden en is hij aaibaar. Dat laten Mila en Jasper zich geen 2x zeggen. Eerst heel voorzichtig Nelsons handje, dan voetje en beentje. En net als we weg willen lopen, duwt hij zijn kop tegen de tralies. Of we op zijn koppie willen kriebelen… Natuurlijk! En als je toch bezig bent, dan ook gelijk op mijn rug.. Na ruim een kwartier aaien komen andere toeristen aanlopen en zij mogen het van ons overnemen. Er is nog een theaterruimte waar we kort gaan zitten. Mila krijgt al snel een aap op haar schoot. Niet om te onderzoeken of ze iets te eten of drinken bij zich heeft, maar gewoon zitten.
Terug bij het hotel duiken we allemaal gelijk het zwembad in. Niet veel later komt er nog een ander gezin bij, en wordt er een soort van samen gezwommen (taalbarriere). Nog kletsen met een vriendinnetje van school, kletsen met oma en papa, en dan op zoek naar wat eten. Graag weer Westers eten, we hebben voorlopig genoeg rijst gegeten..

Op tijd op want we gaan vandaag olifanten wassen. Vlakbij Ubud is een olifantenopvang waar ze olifanten uit Sumatra opvangen. En je mag deze olifanten wassen of met ze badderen. 
Netjes op tijd staat de taxi voor de deur en nadat we nog een ander gezin hebben opgehaald, rijden we in een half uur naar de opvang. Daar kopen we kaartjes voor wat we gaan doen en daarna worden we enigszins aan ons lot overgelaten. Nu is het park niet groot, en door het pad te volgen komen we vanzelf bij de ‘olifantenwasplaats’. We moeten nog even wachten, want eerst wordt nog een andere olifant geschrobd. We kijken hoe andere mensen op de rug van olifanten een groot (vies) bad inlopen en op deze manier met ze badderen. Het is de vraag wie nu wie baddert, want sommige olifanten vinden het lekker om helemaal kopje onder te gaan. De berijders gaan dan ook tot minimaal hun middel het water in…
Als wij aan de beurt zijn, krijgen we een tuinslang, een set borstels en natuurlijk een olifant. That’s it. Geen uitleg. De olifant krijgt steeds wat bamboestronken zodat hij redelijk rustig blijft staan. Schrobben en sproeien maar en natuurlijk aaien. Wat is een olifant dan ineens reusachtig groot als je er naast staat! Mila en Jasper vermaken zich prima (op wat geruzie over de tuinslang na) en na ruim 20min zit het er helaas al weer op. Voor Sandra viel het enigszins tegen, maar Mila en Jasper vonden het fantastisch.
Weer aankleden en dan gaan we naar het olifanten voeren. Er staan 3 olifanten met hun vaste verzorgers achter een meterhoog hek, en je mag met deze kolossen op de foto, je mag ze voeren met bamboe of je mag ze voeren met een mandje gekocht olifantenlekkers. Mila loopt gelijk al naar een olifant toe, en deze slaat niet lang daarna zijn slurf om Mila heen. Ai, dat is schrikken, maar ook gaaf!
Uit een groene container halen Mila en Jasper grote stapels bamboescheuten om daarmee de olifanten te voeren. Eerst nog een beetje voorzicht, maar steeds dichterbij. 
Daarna is het tijd voor een olifantenpresentatie. Helaas is de vrouw niet te verstaan en door het Engelonesisch kan Sandra er ook niet veel van maken. Gelukkig zijn de kunstjes die de olifanten doen ook zonder taal te begrijpen: het pletten van een kokosnoot onder de voorpoot en daarna lekker opeten (met het eerste was de olifant toch wel enige tijd bezig) en het natspuiten van de toehoorders. Een rondje door het park richting olifantenkunst -schilderijen die door olifanten zijn gemaakt en olifantenbeelden- en weer terug, en dan is het lunchtijd. Het buffet ziet er goed uit, maar Jasper beperkt zich na 2 happen Pad Thai tot het dessert en Sandra heeft al een aantal dagen last van haar maag. Alleen Mila laat het zich goed smaken.
Na de lunch nog even knuffelen en voeren van de olifanten en ok, voor deze keer dan ook maar een snoepmandje kopen. Dat snoepgoed mag je echt in de mond stoppen (bamboe pakten ze met hun slurf), en dat is best spannend. Aan het einde nog foto’s maken met de olifant en dan is het tijd om te gaan. 
Mila en Jasper hebben hun zwemkleding nog aan, dus 1 minuut na aankomst liggen ze al in het zwembad. Jasper is al snel klaar met zwemmen, Mila blijft wachten op haar vriendinnetje van gisteren. Als dat iets te lang duurt, gaat ze maar lezen. Pas aan het einde van de middag is ze er weer. We horen dat haar broertje van 2 in het ziekenhuis is opgenomen. Een virus waardoor hij niets binnenhoudt en koorts heeft. En ze zouden eigenlijk morgen naar huis gaan, na een vakantie van 28 dagen… De moeder is druk bezig met verzekering, familie inlichten, met papa praten over hoe het gaat, visum, ander verblijf dichter bij het ziekenhuis… Als je zelf in die situatie zou zitten, wat zou je dan willen? De dochter van 5 wordt in ieder geval weer helemaal vrolijk nu ze met Mila kan spelen, en de moeder heeft nu een hand vrij om eea te regelen. Als avondeten gaan Jasper en Sandra (weer) pizza halen, die we gezellig met z’n allen opeten. Soms zit het in de kleine dingen.
Na het eten, douchen, verhaaltje en lekker slapen. Om 22u30 komt de taxi met Peter, we zijn weer compleet.

Mila wordt laat in de nacht wakker en komt Peter dan al even knuffelen om vervolgens weer te gaan slapen, Jasper loopt rond 7u30 heel zacht naar het grote bed om daar op te klimmen en dan bovenop Peter te duiken. Welkom terug papa!
Na het ontbijt richting de markt. Het is niet ver, maar doordat het al heel erg heet is, ligt het tempo laag. We struinen wat over de markt, waar ze vooral toeristenspullen verkopen. Iets te lang kijken betekent interesse en dus een openingsbod. Na een half uurtje hebben we er genoeg van en keren we weer om. Via een ijsjeswinkel terug naar het hotel en het zwembad in.
Aan het einde van de middag gaan Sandra en Mila nog naar een massagesalon. Elke 3de winkel in Ubud is een massagesalon (voor de rest bestaat Ubud uit hotels, restaurants, souvenierwinkels, en tempels) en voor weinig kun je gemasseerd worden. Mila krijgt de Balinese massage en Sandra de voetmassage. Het is Mila’s eerste keer, en bij terugkomst geeft ze aan dat ze nog wel een keer wil. Daarna nog een voetverzorging, inclusief gelakte nagels en dan zit het verwennen er weer op. Peter en Jasper zijn intussen ook gekomen, en met z’n allen lopen we naar een restaurant. Net op tijd binnen, voordat er weer een zomers buitje los barst.

We willen Peter ook nog wat van Bali laten zien, dus staat er na het ontbijt een chauffeur klaar die ons in de omgeving van Ubud mooie dingen gaat laten zien. Eerst naar de rijstvelden van Tegelalang. Heel erg mooi en daardoor ook enorm toeristisch. Leuk om Mila en Jasper te laten zien hoe rijst verbouwd wordt, en hoe het ook weer geoogst wordt. Op diverse plekken wordt je om een donatie gevraagd, omdat je iets wat op een brug zou moeten lijken wilt oversteken. 1x betalen we wat geld, de 2de keer willen we al omkeren als de eigenaar zegt dat we door mogen lopen. Later lezen we dat er verschillende eigenaren van de rijstvelden zijn, en dat je dus naar het rijstveld van iemand anders gaat en daar willen ze graag geld voor.
Tweede stop is de Holy Water Temple. Ook enorm toeristisch gezien het aantal auto’s op het parkeerterrein. We krijgen een sarong om en gaan het complex binnen. Je kunt hier ook zelf meedoen aan het reinigingsritueel, maar dat vinden we minder gepast. Het is meer dan alleen maar in het water stappen, je hoofd onder de waterstraal houden en door naar de volgende waterstraal. Het gaat om offeren, zingen en reinigen. Genoeg mensen die er geen moeite mee hebben om mee te doen. We lopen nog een rondje over het complex, zien enorme vissen in 1 vijver, de waterbron van de tempel nog wat tempels en dan vinden we het tijd om weer weg te gaan. De uitgang is via een heleboel winkeltjes, heel erg slim gedaan. We zijn alleen niet geïnteresseerd, en als we in iets geïnteresseerd zijn, dan is de prijs zo hoog, dat we er ook met onderhandelen niet uit zullen komen. Al komt er 1 ons achterna als we weglopen. Maar nu hoeft het niet meer. 
De derde stop is de Elephant Cave. Als eerste ook hier weer de nodige winkels. Door de kassa en daarna een paar trappen af. Je komt dan op een plein, met rechts van je nog 2 trappen met beneden 2 kleine waterpoeltjes. Er staan 2x3 watergietende vrouwenbeelden. Het water nodigt uit om te spelen en Jasper staat er dan ook al snel in. Daarna naar de grot. Op de foto’s zag deze er veel groter uit en de olifant zien we er ook niet in. Een smalle gang van een paar meter leidt je naar een beeld van een olifant en links en rechts nog wat beelden waar nog dagelijks geofferd wordt. 
Peter en Sandra lopen nog richting een tempel, via een mooi aangelegd park. Mila en Jasper blijven boven zitten wachten, geen zin in nog een tempel. Ze missen er ook niet veel aan, het stelt niet veel voor. Voor een donatie kun je hier gezegend worden, en we zien dan ook toeristen met rijstkorrels op hun voorhoofd weer terug komen.
De laatste stop is de Tegenungan waterval. Ook hier is het flink druk. En ook hier eerst de nodige winkeltjes met dezelfde spullen als bij de tempels en de rijstvelden. We lopen een stuk de trap af, richting de watervallen. We besluiten al snel dat het genoeg geweest is. De waterval is ok, maar we hebben mooiere gezien, het is druk en Jasper en Mila geven aan dat ze terug willen.
Eenmaal terug duiken Mila en Jasper gelijk het zwembad in. Sandra besluit naar de kapper te gaan, er moet nodig een stuk af. Ze krijgt al twijfel als hij een zware stoffenschaar pakt om het haar te gaan knippen. Na 20 minuten is ze het zat en zegt dat hij moet stoppen met knippen voordat hij het nog verder verruïneert en er geen haar over blijft. Eenmaal terug probeert ze te redden wat er te redden valt. 
We eten heerlijk bij een kleine warung. Tijdens het wachten op het eten gaan we verder met het plannen van de laatste weken. Na Singapore is het nog open, we weten alleen dat we op 16 juli terugvliegen vanaf Bangkok. Maleisie, Borneo, Vietnam, Cambodja, Laos, Thailand, zoveel keus, zoveel moois en te weinig tijd.
Na het eten nog even de spullen inpakken, want morgen gaan we naar ons laatste halte op Bali.

De chauffeur van de afgelopen dagen komt ons om 11uur ophalen om ons naar Sanur te brengen. De laatste dagen willen we aan het strand verblijven. We maken een tussenstop bij een winkel en werkplaats in houtsnijwerk. Sandra ziet daar 2 leuke stoelen staan, en ze zijn al aan het onderhandelen, als Mila laat weten de stoeltjes niet mooi te vinden, en ze echt niet in huis te willen, etc (hoe bedoel je, we hebben een puber). De prijs is al inclusief verschepen ($ 350) en gehalveerd, maar ze is zo tegen, dat stoelen al een stuk minder leuk zijn. Dan maar door naar Sanur.
We hebben hier ook een weer een kleinschalig guesthouse met zwembad, waar Mila en Jasper een paar minuten naar aankomst al inliggen. 
Aan het einde van de middag gaan we richting strand om daar te spelen, wandelen, schelpen te zoeken, en te eten.

We willen vandaag naar het schildpaddenopvangcentrum. We hadden bedacht wel een taxi in de hoofdstraat te pakken, maar voordat we het weten zitten we in een piepklein busje, waar vooral de lokale mensen mee reizen. Hij zou ons ook wel naar de opvang kunnen brengen. Even later wil hij toch op onze googlemaps kijken waar we nu eigenlijk heen willen en nog wat later stopt hij bij een bluebird (taxi in Indonesie) om het nog maar eens te vragen. De prijs wordt 4x zo hoog, maar 20minuten later staan we wel bij de opvang. Er wordt net een gestrande dolfijn binnen gebracht. We horen later dat het beestje het helaas niet gered heeft. 
In de schildpaddenopvang worden gewonde schildpadden opgevangen, verzorgd en als ze weer hersteld zijn, losgelaten in de oceaan. Ze hebben ook een grote zandbak, waar schildpaddeneieren liggen. Deze schildpaddeneieren zijn door schildpadden op ‘niet-verantwoorde’ plekken gelegd, bijvoorbeeld overvolle stranden, in de tuin van een hotel of op een plek waar gebouwd wordt. De schildpad kijkt niet waar zij haar eieren legt, ze gaat terug naar de plek waar ze 20 jaar geleden ook geboren is. Door de eieren na het leggen op te graven en in de zandbak opnieuw in te graven, is er meer kans dat de eieren uitkomen en er meer schildpadden het uiteindelijk gaan redden. 1 op de 1000 wordt uiteindelijk maar volwassen.
Je kunt ook een schildpad adopteren, en dat vinden Mila en Jasper wel wat. Ze vullen een formulier in, verzinnen een naam voor het beestje, en scheppen een Olive Ridley-schildpad in een bakje en laten hem een paar bakken water verder weer los in een vergiet. Binnenkort wordt hij op het strand losgelaten om richting de zee te hobbelen. De schildpad heet trouwens Patmat, inderdaad van Buurman en Buurman. Hopelijk is de schildpad minder klunzig dan de buurmannen en wordt hij/zij een hele wijze en oude schildpad. In Costa Rica hebben we een Olive Ridley-schildpad eieren zien leggen, mooi om nu net geboren schildpadjes te mogen zien.
Ze voeren nog wat roodwangschildpadden en dan gaan we weer weg. Bij de uitgang ligt nog een mooi certificaat met ketting, dat ze de eigenaar zijn van een schildpad.
Volgende stop is Denpasar. Sandra’s telefoon is gevallen en het scherm heeft de nodige scheuren en barsten. Na wat onderhandelen wil een chauffeur ons wel naar een winkelstraat brengen, waar het volgens de Balinezen wel zou moeten lukken. Achteraf gezien hadden we graag wat meer voor een taxi betaald, als de chauffeur dan wel had kunnen rijden. Schakelen doet de beste man niet aan, waardoor we hortend en stotend in zijn 1 en 2 ons een weg banen door het verkeer. Na 20min zijn we allemaal misselijk en blij dat we uit kunnen stappen.
Dan begint de zoektocht naar een nieuw scherm. In deze straat van ruim een kilometer vind je bijna alleen maar telefoonwinkels, maar vrijwel alleen maar verkooppunten. We worden doorverwezen naar de buurman, maar die wil er bijna IDR 2.000.000 (E 125,00) voor hebben. Voor minder dan het dubbele kan ik dezelfde telefoon nieuw kopen. Nog maar een stuk verder lopen dan. Aan het einde van de straat is het Samsung Service Center. Daar kunnen ze het ook repareren, voor iets meer dan IDR 1.000.000. Het scherm moet alleen eerst uit Jakarta komen en dan is hij er over een week. Uhhh, over 2 dagen vertrekken we uit Indonesie... Geen optie dus. 
Eerst maar wat troosteten bij de Burger King en dan met gevulde magen opnieuw op pad. Nog even langs een speelgoedwinkel voor een souvenirtje voor Jasper. Een nep-legodoos rijker gaan we weer verder.
Een klein stuk verder zien een klein zaakje en op goed geluk proberen we het daar. Na wat onderhandelen wil de beste man de telefoon wel maken voor omgerekend E 80. 
We gaan maar weer terug naar het winkelcentrum om daar onze tijd te vullen totdat de telefoon gemaakt is. Sandra gaat naar de kapper om nog wat van haar haar te laten maken en Mila, Jasper en Peter lopen nog een rondje.
Met een gemaakt scherm stappen we weer in een taxi en rijden we terug naar Sanur. Wat een vermoeiende dag was dit, ondanks dat we bijna niets gedaan hebben. 
Een heerlijke en goedkope maaltijd bij een warung om de hoek en dan bed in.

Geen echte plannen meer voor deze dagen in Sanur. Jasper wil met zijn lego spelen (om 7uur is Jasper al begonnen met bouwen) en Mila wil hangen. Uiteindelijk gaan we aan het einde van de ochtend op pad, richting de ochtendmarkt van Sanur. Voor de zekerheid ook zwemspullen en snorkelspullen in de tas. We stoppen onderweg alleen bij zoveel winkeltjes, dat we ver na sluitingstijd van de markt een keer daar aankomen. Alleen een stalletje met bananen is nog open, we kopen er 5,  helaas is er maar 1 rijp…..
Dan maar terug richting onze kamer. Op de terugweg regelen we nog een snorkeltour voor morgen en eten we nog een ijsje (iemand ooit een houtskoolijsje geprobeerd? Wij ook niet, maar ze verkopen het hier wel). De rest van de middag wordt ingevuld met school en zwemmen en inpakken van onze tassen.

Vroeg op, want we worden om 7u30 opgehaald om te gaan snorkelen. We worden afgezet bij ons laatste hotel, dus alle tassen moeten ook mee. Keurig op tijd worden we opgehaald en eerst naar het duik-en snorkelcentrum gebracht. Flippers, wetsuits en brillen passen en dan weer de bus in. We zijn vandaag maar met z’n 4-en, een privetour. Na ruim een uur rijden zijn we in Padang Bai. Omkleden en dan een traditionele Balinese boot in. 5 minuten varen en dan zijn we bij Blue Lagoon waar we eerst gaan snorkelen. Mila ligt al snel het water in, en Jasper na wat hulp met zijn spulletjes ook. Het water is hier heel erg helder, en druk bewoond door vissen. De gids neemt ons mee over het koraal naar wat plekken waar veel vissen zijn. Mila gaat liever zelf op pad, maar vanwege de stroming moet ze bij ons blijven. Een uur lang bewonderen we de onderwaterwereld van Bali en zien kleurige vissen, een zeldzame zwartwit geringde sidderaal, en ook een school nemo’s.
Dan gaan we weer terug de boot in. Mooi op tijd, want Jasper heeft het intussen koud gekregen. Weer 5 minuten varen zijn we in de volgende baai waar we gaan snorkelen. Eerst nog wat eten en drinken en wachten totdat er wat boten vertrokken zijn. Al duurt dat voor Mila veel te lang, ze wil weer het water in. Jasper gaat het water in, roept ‘te koud, te koud’ en gaat weer terug de boot in. Hij wil wel op ons wachten. Met z’n 3-en gaan we op pad om ook hier het moois onderwater te bewonderen. Na enige tijd gaat Sandra terug naar de boot, om bij Jasper te zijn, maar die staat net weer zijn snorkelspullen aan te trekken om nog even te snorkelen. Gezellig! We blijven in de buurt van de boot en zien daar genoeg vissen en zelfs een pijlstaartrog. En dan moeten we toch echt het water uit en de boot weer in.
De oceaan is nu wat ruwer dan op de heenweg, we hebben het perfecte moment gehad om te snorkelen. Er waren ook een paar andere mooie plekken om te snorkelen met grote kans op mantaroggen en schildpadden, maar daar is de oceaan altijd ruwer en dat vonden wij minder geschikt voor Jasper.
Douchen en een heerlijke maaltijd (hotdog voor Mila en Jasper) en dan weer het busje in. En een file in, helaas. Normaal 2-baans, door een wegafsluiting nu 1 baan voor elke rijrichting en dan staat er in onze rijrichting ook nog een busje met maar 2 wielen op de weg. Dat geeft wel een bende!
Onze tassen ophalen bij het duikcentrum en dan door naar Kuta, naar ons hotel naast het vliegveld. Eenmaal op onze kamer komt Peter erachter dat hij zijn geldbuidel kwijt is. Paniek! Naar beneden, zelfde rondje nog een keer lopen, geen buidel. Tassen omkeren, geen buidel. Dan de camerabeelden maar gaan bekijken. Op hetzelfde moment komen Peter en Sandra erachter waar de buidel is, Peter via de camerabeelden, Sandra door te zoeken: in een zak van zijn grote rugzak. Zonder er goed bij na te denken in een zak gestopt… AARRRGGGHHHHHH.
Geluk bij een ongeluk dat de tassen toch al deels leeggehaald zijn, want we moeten opnieuw inpakken voor het vliegtuig morgen. Gelijk alle Malaria-medicijnen controleren, want dat kan mede de reisroute bepalen.
Nadat de tassen ingepakt zijn, op zoek naar een laatste Balinese maaltijd en dan op tijd bed in. De wekker staat al over een paar uur, want we hebben een vroege vlucht naar Singapore, onze volgende stop. 

Wist je dat:
-    Mila Bali met eilanden net op een kip die net een ei heeft gelegd vindt lijken? (wedden dat je nu de landkaart van Bali erbij pakt, hahahaha)
-    Je op Bali makkelijk 3 uur doet over een stuk van 90km?
-    Je op Bali op een 2-baansweg, makkelijk met z’n 3-en kunt rijden? En laten we dan vooral de scooters links en rechts niet vergeten.
-    De auto’s 2 airco-standen hebben? Koud en nog kouder.
-    Mila en Jasper het erg lastig vinden, dat er hier zoveel zwerfvuil is. Jaspers reactie: ‘dat is zielig voor de dieren in de zee en het koraal!’
-    Je hier na het pinnen van ca E 150 miljonair bent? Je komt met 2.500.000 roepia weer terug…
-    Dat geld is overigens ook zo op, als je in het toeristengebied bent. Ga je naar de lokale markten, dan kun je er meer voor kopen. En ook dan wordt je nog steeds ‘opgelicht’ als toerist, alleen voor een kleiner bedrag.
-    Continu onderhandelen erg vermoeiend en vervelend is? Als je iets te lang naar iets kijkt, komen ze bij je staan, noemen hun prijs en dan krijg je ‘what’s your price?’ te horen. We kijken alleen maar! En als we iets willen hebben, willen we DE prijs horen en niet de onderhandelprijs.
-    Mila door de deet heen geprikt wordt? Arm kind (nou ja, tiener) zit onder de beten. Nu maar overgestapt op de deet-voor-volwassenen en dat lijkt beter te gaan.
-    Je hier een wc in het midden van het restaurant kunt hebben? Net naast de keuken..
-    Mila en Jasper intussen ervaren snorkelaars zijn? 
-    Jasper intussen ook onderhandelt over hoeveel bolletjes ijs hij mag?
-    Jasper ook een woordenkunstenaar is? Hij vroeg aan ons of wij ook Indiaas kunnen? Op ons antwoord (nee) was zij volgende vraag: ‘wel Indibees?’